Yangın Algılama ve İhbar Sistemleri
Yangın algılama ve ihbar sistemleri yangından korunum sistemlerinin önemli bir ayağıdır. Yangın algılama ve ihbar sistemleri saha elemanlarından (dedektörler, butonlar, sirenler, flaşörler, modüller…vs) ve kontrol ünitelerden oluşurlar. Yangının erken tespit edilmesi, otomatik müdahale sistemlerinin tetiklenmesi, insanların yönlendirilmesi, duman damperlerinin, klapelerin aktive edilmesi ve normal şartlarda sistemin kullanıma hazır olup olmadığının sürekli denetlenmesi yangın ihbar ve kontrol sistemleri üzerinden yapılır.
Geleneksel yangın algılama ve ihbar sistemleri
Geleneksel yangın ihbar sistemleri basit, ucuz ve işletmesi kolaydır. Bu tip sistemlerde dedektörler sadece yangın ve arıza bilgilerini kontak vererek kontrol paneline bildirirler. Kontrol paneli bu tip sistemlerde dedektörlerden ziyade algılama zon hatlarını izler, hat üzerindeki herhangi bir detektörden alarm bilgisi alınması dedektörün bulunduğu hattan yangın bilgisi olarak panele gelir. Küçük boyutlu sistemler için kullanışlı fakat büyük sistemler için hantal ve kullanışsızdırlar.
Alev dedektörleri (UV,IR,UV+IR)
Alev dedektörleri yangının çıkardığı duman ve ısı gibi oluşumların gözlenmesinin mümkün olmadığı koşullarda ve yangına hızlı tepki verilmesi gereken durumlarda kullanılabilmektedir.
Alev dedektörleri tıpkı insan gözünün alevi algılamasına benzer, görsel olarak alevi tespit edebilmektedir. Alev dedektörleri farklı yangın türleri için farklı performans değerleri gösterebilmekte yanlış kriterlerde seçim yapılması durumunda hatalı yangın ihbarları yapabilmektedirler.
Gaz algılama sistemleri(Katalitik sensörlü, IR sensörlü)
Gaz algılama sistemleri yangın önleyici algılama sistemleridir zira yangın oluşmadan tehlikeli ortamın oluştuğunu ve herhangi bir ateşleyicinin yangına yol açabileceğinin ihbarını yaparlar. Ayrıca toksik gazların algılanmasında da kullanılırlar, kimi zaman insanın fark edemeyeceği zararlı gazların ortamda bulunduğunu ihbar ederek hayat kurtarırlar.
Gaz dedektörlerinin seçimi ve sistem tasarımı algılama yapılacak gazın fiziksel özelliklerinin bilinmesi ile mümkündür.
Adresli yangın algılama ve ihbar sistemleri
Adresli yangın ihbar sistemleri çok çeşitlilik gösterebilmektedir. Temelde her dedektör panel ile bağımsız olarak haberleşebildiği için yangının noktasal olarak tespit edilmesi bu tip sistemlerin tümünde mümkündür. Bu tip sistemler aynı zamanda büyük işletmelerde loop kablolama yapısı sayesinde genişlemeye uygun ve kurulumu ucuz olabilmektedir.
Adresli algılama panelleri kendilerine has programlar ile yapılandırılmakta yeni dedekrör eklenmesi zonlama oluşturulması ancak bu programın kullanılması ile mümkün olabilmektedir. Adresli yangın algılama ve ihbar sistemleri büyük işletmeler, oteller, endüstriyel binalarda vazgeçilmezdir.
Hava örneklemeli duman dedektörleri, spot tip duman dedektörleri(ionizasyon, foto elektrik, lazer, bimetal ve kombine hücreli),kablo tipi sıcaklık dedektörleri, ışın tipi duman dedektörleri, kanal tipi duman dedektörleri, kıvılcım dedektörleri
Yangının algılanmasında birçok tipte dedektör kullanılabilmektedir. Bölgenin özelliklerine ve muhtemel yangının tipine göre dedektör seçimi yapılmalıdır. Örnek olarak oto parklarda duman dedektörlerinin kullanılması yerine ısı dedektörlerinin kullanılması daha uygun olacaktır.
Kullanım alanlarının çeşitliliği ve yangın tiplerinin zenginliği birçok farklı dedektörün icat edilmesine ve kullanılmasına olanak sağlamıştır.
İhbar sistemi elemanlar, ex-proof ve geleneksel(Sirenler, butonlar,flaşörler)
Yangın ihbar sistemleri yerleşimi ve tasarımı yapılırken, cihazların kullanılacağı bölge iyi etüd edilmelidir, ses seviyesi yüksek olan bir ortamda standart siren kullanmanın yanlış olacağı gibi exproof bir bölgede standart ihbar ekipmanının kullanılması büyük tehlikelere yol açabilmektedir.
